Każdy kiedyś pierwszy raz poczuł smak alkoholu w ustach. Niektórzy dobrze pamiętają tę sytuację, mogło to być przyjemne, ekscytujące lub przeciwnie przykre, a czasami nie było w tym nic szczególnego poza faktem, że robię coś po raz pierwszy w życiu i przeżywam nowe doświadczenie. Ten pierwszy kontakt z alkoholem może mieć duże znaczenie dla dalszego życia, sposobu w jaki będzie traktowany alkohol przez tę osobę. Jest mało prawdopodobne takie wychowanie dziecka, aby nigdy nie spróbowało alkoholu. Jednak warto pamiętać, że im później się to stanie tym lepiej. Najczęściej przed ukończeniem 13-15 roku życia większość osób ma już za sobą inicjację alkoholową. Jednak bez wątpienia najlepiej poczekać z tym do pełnoletności. Prawo zabrania sprzedawania alkoholu osobom do lat 18 (w Polsce), a w niektórych krajach nawet do 21 lat. Nie bez powodu, ponieważ nawet niewielkie ilości alkoholu, nieszkodliwe dla dorosłych, mogą być groźne dla rozwoju dzieci i młodzieży, procesów które się wtedy toczą (biologicznych, emocjonalnych, intelektualnych, osobowościowych itd.). Niestety coraz powszechniejszym zjawiskiem jest picie piwa wśród młodzieży (mocniejsze trunki przychodzą później) i taktowanie go jako napoju orzeźwiającego (tylko część młodzieży uważa piwo za alkohol). To my dorośli jesteśmy w dużej mierze za to odpowiedzialni: ci którzy im ten alkohol sprzedają, ci którzy dla nich ten alkohol kupują, ci którzy nie reagują na to. Młodzi ludzie sięgają po alkohol z wielu powodów i w różnych okolicznościach, najczęściej robią to: z ciekawości, aby poczuć się dorosłym, dostosować się do innych którzy piją, aby poczuć luz, doświadczyć ryzyka i przygody, zapomnieć o kłopotach, przestać być nieśmiałym, dobrze się bawić, okazać swój bunt przeciw dorosłym, bo łatwo go kupić mimo zakazu sprzedaży.

Oto wskazówki dla rodziców i wszystkich dorosłych:

• Nie częstuj dziecka alkoholem i nie pozwalaj, aby robili to inni dorośli.
• Rozmawiaj z dzieckiem o alkoholu - należy robić to umiejętnie, nie straszyć, nie mówić z pozycji belfra, przekazać rzetelną wiedzę (klarownie, zrozumiale), wyjaśnić wątpliwości, sprawdzić jej zrozumienie przez dziecko.
• Naucz się uważnie słuchać swoje dziecko - słuchaj tego co mówi i patrz na nie gdy mówi, pozwól mu na powiedzenie swego zdania, nie wyśmiewaj, spróbuj przyjąć jego perspektywę widzenia świata, okaż zrozumienie i daj wsparcie, zamiast pouczać, zwłaszcza w sytuacjach trudnych dla niego.
• Pomóż dziecku dobrze czuć się ze sobą - młodzi ludzie bywają niepewni siebie, jest dla nich wtedy ważne, gdy wiedzą, że rodzice darzą ich zaufaniem i wierzą w ich wartość, liczą się z ich zdaniem, cenią ich umiejętności. Należy wobec tego w stosownych momentach okazywać aprobatę dziecku, chwalić je, oraz liczyć się z jego zdaniem.
• Pomóż dziecku stworzyć jasny system wartości - klarowne poczucie co jest dobre a co złe, jasny, silny system wartości, pomaga dziecku przy podejmowaniu własnych decyzji (na podstawie swojego zdania a nie presji kolegów) i obronie przed negatywnym wpływem otoczenia.
• Bądź dobrym modelem i przykładem - dzieci dobrze się orientują, jakie są postawy i obyczaje rodziców wobec picia alkoholu, doskonale wiedzą jak rodzice piją, nie da ich się wobec tego oszukać głosząc zasady, których samemu się nie przestrzega. Ponadto jeśli rodzic nadużywa alkoholu, to jego dzieci są również bardziej narażone na podobne kłopoty z alkoholem.
• Pomóż dziecku radzić sobie z naciskiem ze strony rówieśników i kolegów - dzieci dla, których rówieśnicy są podstawowym punktem oparcia i odniesienia, oraz te, które uczono, aby być miłym i sympatycznym, mogą mieć większe trudności w opieraniu się naciskom ze strony kolegów dotyczących picia alkoholu. Warto podsunąć im kilka pomysłów na skuteczne odmawianie.
• Określ jasne zasady dotyczące alkoholu - zasady te powinny być spójne i jasne, należy powiedzieć dzieciom, że nie wolno im pić, oraz robić innych rzeczy na które się nie zgadzasz. Należy być stanowczym w egzekwowaniu tych zasad. Ustalić konsekwencje za ich nieprzestrzeganie. Konsekwencje te muszą być znane dzieciom i dostosowane do ich wieku.
• Zachęcaj dziecko do twórczych i zdrowych zajęć - czy twoje dziecko ma dużo możliwości ciekawego i twórczego spędzania wolnego czasu, robienia czegoś przyjemnego, rozwijającego? Jeśli nie, postaraj się zachęcić dziecko do tego, zorganizować mu ten czas. Czasami warto robić to razem z nim.
• Rozmawiaj z rodzicami innych dzieci - inni rodzice mają też te doświadczenia, warto z nimi porozmawiać. Gdy dziecko idzie na prywatkę, należy upewnić się, że nie będzie tam żadnego alkoholu i będzie ktoś z dorosłych (dotyczy to młodszych dzieci), ustalić godzinę powrotu i mieć numer telefonu tego miejsca.
• Bądź przygotowany na sytuację kiedy dziecko wypije, lub to podejrzewasz - należy umieć rozpoznawać oznaki świadczące o tym, że dziecko zaczęło eksperymentować z alkoholem i nie bagatelizować tych sygnałów. Warto na przykład wiedzieć jak dziecko wydaje pieniądze. Rozważnie należy ustalać sankcje. Warto poszukać pomocy i fachowej rady , gdy się to powtarza.

Powyższe wskazówki przydają się też, gdy chodzi o palenie przez młodzież papierosów i branie narkotyków.